ABD’nin doğusunda ve güneyinde bulunan limanlarda çalışan emekçilerin 47 yıl sonra birinci kere greve gitmesinin önemli ekonomik sonuçlara neden olabileceğinden tasa ediliyor.
Ülkenin doğu yakasındaki limanlarda çalışan yaklaşık 45 bin emekçiyi temsil eden Milletlerarası Liman Personelleri Sendikası (ILA) ile patronları temsil eden Birleşik Devletler Denizcilik İttifakı (USMX) ortasındaki yeni mukavele müzakerelerinde muahedeye varılamadı.
İşçiler, 6 yıllık kontrat periyodunda yüzde 77 fiyat artışı talep ederken, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi yetkililerinin uyuşmazlığı çözmeleri için baskı yaptığı patronlar ise bu oranı yüzde 50’de tuttu.
Sendika üyesi çalışanlar, fiyat artışı ve liman otomasyon projeleri mevzularında yaşanan uyuşmazlık nedeniyle salı günü prestijiyle iş bıraktı.
ABD’YE MİLYARLARCA DOLARA MÂL OLABİLİR
Sendikanın 1977’den bu yana birinci kere başlattığı grev nedeniyle doğu yakasındaki limanlarda ticaret neredeyse durma noktasına geldi.
Maine’den Texas’a onlarca eyalette 36 limanı etkileyen grev, besinden arabaya birçok alandaki sevkiyatlarda aksamaya neden oluyor.
Grevden etkilenen limanlarda ABD’nin konteyner hacminin yüzde 57’sinin elleçlendiği kaydediliyor.
The Conference Board’un tahliline nazaran, liman çalışanlarının grevinin iktisada günde 540 milyon dolara mâl olabileceği kestirim ediliyor. Önemli ekonomik sonuçlara yol açabileceğinden tasa duyulan grevin, yalnızca bir hafta sürmesinin ABD iktisadına 3,8 milyar dolar ziyan verebileceği belirtiliyor.
JPMorgan’ın tahlilinde ise grevin ABD iktisadına maliyetinin günlük 3,8 milyar dolar ile 4,5 milyar dolar ortasında olabileceği öngörülüyor.
FİYATLARIN TEKRAR ARTMASINDAN KORKULUYOR
Liman çalışanlarının grevinin, tüketicilerin ve işletmelerin enflasyon konusunda rahatlamaya başladığı bir periyotta ABD ticaretini felce uğratması ve fiyatları artırmasından telaş duyuluyor.
Ekonomistler, grevin maliyetinin, ne kadar uzun sürerse o kadar artacağı ihtarında bulunuyor. Kısa müddetli bir grevin bile tedarik zincirinde haftalarca aksamalara neden olabileceği belirtiliyor.
Limanlardaki grev, ABD’de perakende satışların arttığı ve “tatil sezonu” olarak isimlendirilen kasım ile aralık aylarını kapsayan periyoda girerken bilhassa perakendeciler için büyük bir sorun oluşturuyor.
ABD’nin perakende devlerinden Costco’nun eserlerini evvelce sipariş ettiği ve malları farklı limanlara yönlendirmeyi değerlendirdiği, Walmart’ın ise ek tedarik kaynakları bulundurduğu belirtiliyor.
BEYAZ SARAY MÜMKÜN TESİRLERİ YAKINDAN İZLİYOR
Beyaz Saray’dan hususa ait yapılan açıklamada ise grevin muhtemel tedarik zinciri tesirlerinin yakından izlendiği ve gerekirse muhtemel tesirleri ele almanın yollarının değerlendirildiği aktarıldı. Açıklamada, tüketiciler üzerindeki tesirin şu anda hudutlu olmasının beklendiği kaydedildi.
ABD Başkanı Biden da yaptığı açıklamada, kolektif pazarlığın personellerin hak ettikleri fiyat ve yan hakları almalarının en uygun yolu olduğunu vurguladı. Biden, yabancı sermayeli taşıyıcılardan oluşan kümesi temsil eden USMX’i masaya oturmaya ve sendika çalışanlarına adil bir teklif sunmaya çağırdı.
Okyanus taşıyıcılarının salgından bu yana rekor karlar elde ettiğini ve birtakım durumlarda karlarının salgından evvelki karlarına kıyasla yüzde 800’ün üzerinde arttığına işaret eden Biden, “Limanları açık tutmak için pandemi sırasında kendilerini riske atan çalışanların de fiyatlarında manalı bir artış görmesi adildir.” sözlerini kullandı.
ABD Tarım Bakanlığından yapılan açıklamada ise yakın vadede besin fiyatlarında yahut bulunabilirliğinde kıymetli değişiklikler beklenmediği aktarıldı.
ABD idaresinin grevdeki liman personellerini işlerine geri döndürmek için yasal olarak müdahale edebileceği fakat Biden idaresinin sendikalara verdiği takviye nedeniyle buna yanaşmayacağı belirtiliyor.
ABD Ulusal Perakende Federasyonu (NRF) ise yaptığı açıklamada, limanlardaki grevi sonlandırmak için idareye “her türlü yetkiyi” kullanma davetinde bulundu.
‘BÜYÜMEDE HER HAFTA YÜZDE 0,1 DÜŞÜŞ YAŞATABİLİR’
Oxford Economics Ekonomisti Grace Zwemmer, “Grev, batı yakası limanlarındaki yoğunluğu artırarak ve sevkiyatlarda birikmelere neden olarak ABD tedarik zincirlerini etkileyecek, bu birikmelerin işlenmesi, grevin mühletine bağlı olarak bir aya kadar sürebilir” değerlendirmesinde bulundu.
Grevin devam ettiği her hafta büyüme oranında yıllık bazda yüzde 0,1’lik bir düşüşe neden olabileceğinin iddia edildiğini belirten Zwemmer, lakin bunun büyük kısmının yılın son çeyreğinde telafi edileceğini düşündüklerini aktardı.
Zwemmer, “Şu an için grevin çekirdek mal fiyatlarında artışa yol açmasını beklemiyoruz lakin üreticiler için sevkiyatlarda büyük gecikmelere neden olursa enflasyona yönelik üst taraflı riski artırır” dedi.